คอน
โดไข่มดแดง
เป็นอีกสุดยอดวิธีการทางการเกษตรที่คิดค้นพัฒนาจนทำให้สามารถเลี้ยงมดแดง
เพื่อเก็บไข่ได้
เนื่องจากไข่มดแดงเป็นอาหารที่ได้รับความนิยมมากในภาคอีสานของไทย
อีกทั้งราคาไข่มดแดงค่อนข้างสูง เนื่องจากหาได้ยาก
มีฤดูกาลของออกไข่และความลำบากในการเก็บไข่มดแดง
หรือที่เรียกว่าแหย่ไข่มดแดง กว่าจะได้ไข่มดแดงมาก็ลำบาก
วิธีการทำคอนโดไข่มดแดง
จึงเป็นอีกทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับใครที่สนใจไข่มดแดง ลองทำดู
คอน
โดไข่มดแดง
เป็นอีกหนึ่งวิชาการทำมาหากินที่กำลังได้รับความสนใจจากผู้คนทั่วสารทิศ
อาจด้วยไข่มดแดงมีรสชาติอร่อยล้ำเลิศ มีคุณค่าทางโภชนาการสูง
และมีราคาที่ล่อใจ
จึงทำให้ผู้คนต่างหลั่งไหลเข้ามาศึกษากันเป็นจำนวนมากคอนโดที่ว่านี้
ไม่ใช่การสร้างตึกอาคารเพื่อให้มดแดงเข้าไปอาศัยแต่อย่างใด
แต่เป็นการนำเอาขวดพลาสติกน้ำอัดลมที่ใช้แล้วมาสร้างเป็นรังเทียม
เพื่อให้มดแดงขนไข่มาวางไว้ในคอนโด พ่อครูสุทธินันท์ ปรัชญพฤทธิ์
เจ้าของแนวคิดงานวิจัยคอนโดไข่มดแดง เผยให้ฟังว่า
งานดังกล่าวเกิดจากการสังเกตและได้เห็นถึงความเปลี่ยนแปลงไป
รู้ไหมว่าการเปลี่ยนแปลงไม่เคยหยุดนิ่ง
ทุกสิ่งทุกอย่างดำเนินไปอย่างไม่มีที่สิ้นสุด
ที่ผ่านมาเราก็จะเห็นวิธีการดิ้นรนของมนุษย์อยู่ทุกยุคทุกสมัย
โดยอาศัยสติปัญญาของคนในยุคนั้น ๆ ถลำเข้าไปสู่การเปลี่ยนผ่าน เปลี่ยนแปลง
และเปลี่ยนไปจนสุดโต่ง..บางเรื่องแทบไม่เห็นเค้าเดิม
ย้อน
มาถึงการสู้ชีวิตของพืชและแมลง มดแดงจะเอาอย่างมนุษย์
ที่ดิ้นรนแสวงหาที่อยู่อาศัยให้ง่ายและปลอดภัยขึ้น
เท่าที่สังเกตพบว่ามดแดงในบางพื้นที่ขี้เกียจทำรัง จึงอาศัยวัสดุต่าง ๆ
เป็นรังอาศัย เช่น เข้าไปอยู่ในขวดพลาสติก เข้าไปอยู่ในท่อพีวีซี
แล้วอยู่ดี ๆ ก็พากันออกไข่ จึงทำให้เห็นว่า
พื้นที่ไหนที่มดแดงคิดใหม่ทำใหม่ ก็จะได้เห็นปรากฏการณ์แปลก ๆ ของมดแดง
เช่น มดไม่ทำรังอยู่บนยอดไม้สูง ๆ แล้ว
แต่กลับพากันมาทำรังอยู่ในที่ต่ำเรี่ยดิน
รวมถึงมองหาแหล่งอาศัยที่ปลอดภัยมากขึ้น
สถานการณ์เช่นนี้มดกำลังบอกอะไรเกี่ยวกับธรรมชาติหรือเปล่า
อาจจะมีพายุหรือภัยพิบัติที่รุนแรง ซึ่งในเรื่องนี้ก็ต้องดูกันต่อไป
ส่วนในเรื่องคอนโดมดแดงนั้น
เท่าที่สังเกตและเก็บข้อมูลตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาพบว่า
รังเทียมที่เราสร้างขึ้นนี้มดจะใช้เป็นที่ฟักและดูแลไข่
โดยคาบไข่และตัวอ่อนลงมาจากรังบนต้นไม้
พอมดคาบไข่มาวางไว้แล้วก็จะมีมดอยู่กลุ่มหนึ่งคอยคาบไข่พลิกกลับไปกลับมา
เหมือนแม่ไก่ฟักไข่ที่ต้องพลิกไข่ มันไม่ได้เอามาวางไว้เฉย ๆ นะ
และพบว่าจำนวนไข่ก็เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ทุกวัน
วิธีการทำคอนโดไข่มดแดงหรือรังเทียมนั้น สามารถทำได้หลายวิธี คือ
-
นำขวดพลาสติกมาเจาะรูด้านข้างหรือตัดขวดตามแนวขวางประมาณ 1/4
บริเวณส่วนหัวขวด แล้วจึงนำส่วนที่ตัดแล้วสอดกลับเข้าไปในตัวขวด
โดยให้ปากขวดหงายขึ้น (ดังภาพ)
บริเวณก้นขวดให้เจาะรูเพื่อทำเป็นที่แขวนผูกติดกับต้นไม้
-
ส่วนวิธีการล่อให้มดแดงเข้ามาอยู่ในคอนโดนั้น
ทำได้โดยใช้เหยื่อจำพวกแมลงอบแห้ง (อบด้วยแสงแดด) เช่น จิ้งหรีด แมงเม่า
แมงจินูน เป็นต้น ใส่ลงไปในรังเทียม หากเป็นแมลงตัวใหญ่ใช้ประมาณ 5-6 ตัว
แต่หากเป็นแมลงตัวเล็กจะต้องใส่จำนวนมากหน่อยประมาณ 15-20 ตัว
การ
ทำคอนโดให้มดแดงอยู่นี้ไม่ได้หมายความว่า
มดแดงจากต้นไม้ทุกต้นจะคาบไข่เข้ามาอยู่ในคอนโดทุกอัน เท่าที่สังเกตพบว่า
หากต้นไม้ต้นไหนมีรังเล็ก
มดแดงจะเข้ามาคาบเหยื่อจากรังเทียมกลับไปที่รังของตนเองบนต้นไม้
จะไม่คาบไข่เข้ามาอยู่ในคอนโด แต่เราจะได้เห็นขนาดของรังใหญ่ขึ้นเรื่อย ๆ
มดที่คาบไข่ลงมาอยู่ในคอนโดนั้น ส่วนใหญ่จะเป็นมดแดงที่มีรังขนาดใหญ่ ๆ
มีประชากรเยอะ ๆ และระยะเวลาการคาบไข่มาวางไว้ในคอนโดก็จะแตกต่างกัน
บางต้นใช้เวลาเพียง 2 วัน มดก็พากันเอาไข่เข้ามาวางไว้ในรังเทียมแล้ว
บางต้นอาจจะใช้เวลา 10-15 วัน ไปจนถึง 1 เดือน
และเมื่อมดแดงเข้ามาอยู่แล้วจะไม่ต้องการเหยื่อเพิ่ม
ดังนั้นจึงไม่จำเป็นต้องใส่เหยื่อเข้าไปในคอนโดที่มีมดแดงเข้ามาอาศัยอยู่
แล้ว แต่จะต้องคอยเติมอาหารในคอนโดที่มดยังไม่เข้ามาอยู่
เพื่อเลี้ยงเขาให้เจริญเติบโต อีกอย่างที่ต้องพึงระวัง
หลังจากที่มดแดงเข้ามาอยู่ในคอนโดแล้วคือ
ต้องคอยดูแลอย่าให้ใครมาทำลายรังมดบนต้นไม้เด็ดขาด
มิฉะนั้นมดแดงจะขนไข่จากคอนโดกลับไปจนหมด
แต่ส่วนตัวแล้วก็ยังไม่เคยทดลองว่า ถ้าเราเอาไข่ออกมาจนหมดคอนโดแล้ว
มดแดงยังจะอยู่ในคอนโดอีกหรือเปล่า หรือถ้าไข่ฟักเป็นตัวหมดแล้ว
และหมดฤดูวางไข่ไปแล้ว มดแดงจะยังอยู่ในคอนโดต่อเนื่องหรือไม่
ซึ่งในเรื่องนี้จะต้องศึกษากันต่อไการทำคอนโดไข่มดแดงให้ประสบความสำเร็จ
นั้นต้องทำควบคู่กับการเลี้ยงมดแดง ซึ่งจะต้องให้อาหารจำพวกแมลงอบแห้ง
และน้ำผสมน้ำหวาน โดยข้อดีของการทำคอนโดมดแดงคือ
การลดการทำลายรังและประชากรของมดแดง
อีกทั้งหากเลี้ยงในเชิงพาณิชย์จะช่วยให้ผู้เลี้ยงเก็บไข่มดแดงได้สะดวกสบาย
ขึ้น เราสามารถเลือกเก็บไข่มดแดงได้
และทำให้ทราบถึงปริมาณไข่มดแดงที่จะเก็บขายได้
อย่าง
ไรก็ตามงานดังกล่าวยังอยู่ในช่วงของการวิจัยและเก็บข้อมูล
อีกทั้งยังอยู่ในกระบวนการทดลองว่าทำอย่างไรมดแดงจึงจะคาบไข่เข้ามาอยู่ใน
คอนโดมากที่สุด
ซึ่งผู้ที่สนใจอยากเรียนรู้เรื่องดังกล่าวสามารถรวมกลุ่มกันประมาณ 15-20 คน
แล้วติดต่อขอเข้าไปศึกษา
โดยทางสวนป่ามหาชีวาลัยมีโปรแกรมให้เข้ามาศึกษาเรื่องดังกล่าว เป็นเวลา 2
วัน 1 คืน เกษตรกรที่สนใจสามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ สวนป่า
มหาชีวาลัยอีสาน เลขที่ 33 บ้านปากช่อง ตำบลสนามชัย อำเภอสตึก
จังหวัดบุรีรัมย์ หรือพูดคุยกับ พ่อครูสุทธินันท์ ปรัชญพฤทธิ์ ได้ที่ โทร.
08-1760-1337
คอนโดไข่มดแดง
เป็นวิธีการที่น่าสนใจมาก
สำหรับใครที่ต้องการทำเพื่อเลี้ยงเป็นอาหารก็นับว่าง่ายมาก
ส่วนใครที่สนใจทำเพื่อการค้าขายหรือเชิงพาณิชย์
จึงยังต้องทดลองเลี้ยงและลองเก็บผลผลิตดูว่า
ไข่มดแดงในคอนโดที่เลี้ยงนั้นเมื่อเก็บซ้ำๆมดแดงยังจะเข้ามาทำรังต่อหรือไม่
อีกทั้งนอกฤดูกาลของไข่มดแดงยังสามารถทำได้ไหม เพราะจาก คอนโดไข่มดแดง
ของพ่อครูสุทธินันท์ ปรัชญพฤทธิ์ ยังไม่ได้สรุปเรื่องนี้
แต่นับว่าเป็นความก้าวหน้าอีกขั้นของวงการเกษตร ที่เมื่อใครเห็นโอกาสแล้ว
สามารถทำเพื่อเลี้ยงชีพหรือเป็นธุรกิจแบบต้นทุนต่ำได้เป็นอย่างดี
ขอบคุณข้อมูล คอนโดไข่มดแดง จาก เกษตรกรก้าวหน้า www.facebook.com/agriculturemag
เรียบเรียงโดย บางกอกทูเดย์
